Ma te tangi me te tuku hupe ka ea te ngau o mate, o aitua. Apiti hono, tatai hono, ko ratou te hunga kahurangi ki a ratou ano, ko tatou te hunga ora ki te hunga ora e takatu nei i te mata o te whenua, ka nui te mihi ki a koutou katoa.
Ka hia ke nei nga wiki au e noho wahangu ana i nga wharangi niu pepa o Rotorua, otira, te taea te karo i nga ahuatanga kua pa mai ki te iwi Maori i nga wiki kua pahure ake. Heoi, i mua i taku whakapuaki i oku whakaaro, me tuku mihi au ki a ratou e whakapau werawera ki te tautoko i ahau i nga tauwhiringa poti a motu. Ki a koutou i whai wa ki te hapai i ahau a-ringa, a-koha, a-whakaaro, tena hoki koutou katoa.
Katahi ano au ka hoki mai i te Kooti Matua o Tamaki Makaurau ki te tautoko i taku hoa a Tame Iti i a ia e whakawangia ana e te karauna. Te taea te korero mo nga take i ara atu i reira, engari, ki a au, ko te hara ke i pa atu ki a Ngai Tuhoe, ara, ki nga whanau ohorere ki te koinga o te pu, ki nga tamariki mokopuna i whakamatakutia me te kore paku whakaaro mo o ratou kare-a-roto. E kore e taea te karo i te mamae i pa atu ki a ratou, a, ko wai ra kei te whakatikatika i aua mamae, ko ratou ano. E aue tonu ana a Tuhoe ki nga hara i pa atu ki a ratou i nga tau 159 ki mua, ara, ki te "scorched earth policy". Kaore e kore ka apakuratia nga ahuatanga i pa atu ki a ratou wha tau ki mua mo nga tau e heke mai nei. He hokinga mahara, ka tika.
He pera hoki taua take te hoko atu i nga rawa o te motu. Kaore te Paati Maori i te tautoko i taua mahi, heoi, ko te tiini i te wahanga o te Tiriti mai i te ture rawa o te motu te tino take e riri ana te iwi Maori. Ma te tiini i taua wahanga ka taea e te Kawanatanga te hoko atu i aua rawa, a, ko te tino putake ko tera o te whakakore i te reo o Ngai Maori i roto i nga nekenekehanga o te motu. Me ki, te herenga o Ngai Maori ki te Karauna i raro i nga matapono o te Tiriti, ara, te tiaki me te manaaki. No reira, e kore e taea te aro whakamua mena kaore he paku korero o Ngai Maori e pa ana ki tetahi nekenekehanga. Kei te hoki nga mahara ki te hikoi o te tau 2004 mo te takutai moana.
Tena, i mua i taku whakakapi i tenei tuhinga, me tuku mihi au ki a ratou i tu whakahihi i nga whakataetae kapa haka o Te Arawa waka i te wiki kua pahure. I te putanga o tenei tuhinga kua tu ke nga whakataetae, a, kaore e kore i tu maia, tu toa nga kapa katoa. Mai i tenei whakataetae ka tuku ko nga roopu toa e ono ki nga whakataetae a motu ka tu ki konei hei te tau e heke mai nei. Ka mau te wehi!
